Genieten van een Bourgognewijn is gemakkelijk, maar het kan een hele uitdaging zijn om het wijnetiket volledig te begrijpen. Je vindt namelijk allerlei info op een wijnetiket, maar wat vertelt het je precies? Of wat vertelt het je net niet?
Wijnlabels zijn verbonden aan een specifieke wijnregio, aangezien de regels worden vastgelegd per wijnstreek. In dit artikel leggen we jou de basics van wijnlabels uit Bourgogne uit, aan de hand van onderstaande wijn.
Belangrijke info die je vaak niet terugvindt op Bourgognelabels is de druivensoort. Bourgondiërs gaan ervan uit dat je weet dat witte wijnen (Blanc) van Chardonnay gemaakt worden en rode (Rouge) van de Pinot Noir druiven.
Opgelet: Naast Pinot Noir en Chardonnaydruiven vind je in Bourgogne ook andere druivenrassen, bijvoorbeeld: Gamay en Aligoté. Als de wijn van deze druiven gemaakt wordt, dan zal dit meestal wel vermeld worden. Bijvoorbeeld: Bourgogne Aligoté.
Laten we beginnen bij het begin: de kleine lettertjes. Op bovenstaand wijnetiket lees je: "Appellation Monthelie Premier Cru Controlée". We gaan even in op het gedeelte: ‘Appellation Controlée’.
In het begin van de 20e eeuw ontstond het Appellation d'Origine Contrôlée systeem (afgekort tot AOC) als antwoord op een ongereguleerde en onwetmatige wijnhandel. De bedoeling was de herkomst van wijnen te garanderen en enkele basisregels vast te zetten.
Het systeem kan gemakkelijk verklaard worden aan de hand van een piramide met 4 hoofdcategorieën. Wanneer je dit principe begrijpt, ben je al halfweg. Laat ons hier dus dieper op ingaan.
Onderaan de piramide vind je de brede regionale AOC's. Dit zijn de algemene Bourgognewijnen, wit of rood. Soms specifiek afkomstig uit de Côte d'Or of de Côte Chalonnaise ('Bourgogne Côte d'Or' of 'Bourgogne Côte Chalonnaise'), maar evengoed afkomstig uit verschillende delen van Bourgogne: de algemene 'AOC Bourgogne'.
Een trede hoger in de piramide vind je de Villages AOC's. Dit zijn Bourgognewijnen die volledig gemaakt zijn met druiven uit één van de 44 specifieke wijndorpen die een ‘Villages’ status toegekend kregen.
In de volgende trede van de piramide vind je de 662 Premier Cru's. Dit zijn specifieke wijngaarden in één van de Villages wijndorpen, die als uitzonderlijk werden geclassificeerd op hetzelfde moment dat de AOC’s bepaald werden. Deze wijnen worden genoemd naar het dorp waar ze liggen, eventueel gevolgd door de specifieke wijngaardnaam, indien het gemaakt werd met één Premier Cru wijngaard.
Dit is het geval bij bovenstaand etiket: het dorp is Monthelie en de Premier Cru wijngaard is 'Les Champs Fulliots'.
Het is ook mogelijk om meerdere Premiers Cru wijngaarden te gebruiken voor één wijn. Dan zal er enkel een wijngaard dorp en 'Premier Cru' op het etiket staan.
Aan de top van de piramide staat de crème de la crème: Grand Cru. Dit zijn 33 wijngaarden met historisch belang. Vaak zijn het wijngaarden die reeds bekend waren lang voordat de AOC-regelgeving tot stand kwam. Deze wijnen dragen niet de naam van het dorp waar ze liggen, maar enkel hun Grand Cru-naam.
Bijvoorbeeld: AOC Grand Cru Corton-Charlemagne.
Vanaf hier wordt het ingewikkelder. In de vorige eeuw veranderden enkele Bourgondische dorpen (legaal) hun naam naar de beroemdste wijngaard van het dorp. Op die manier hoopten ze hun Villages-wijnen te verkopen onder een bekendere naam.
Zo veranderde het dorp Gevrey hun naam naar Gevrey-Chambertin, in de hoop te kunnen profiteren van de faam van de Grand Cru Chambertin. Een Villages AOC Gevrey-Chambertin is dus niet hetzelfde als een Grand Cru Chambertin.
Een ander voorbeeld is dat van Auxey-Duresses. Auxey voegde ‘Duresses’ toe aan de naam, omdat hun bekendste wijngaard ‘Les Duresses’, een gerenommeerde Premier Cru is.
Terug naar het etiket.
Het volgende wat we zeker moeten bespreken is: wie maakte de wijn?
Traditioneel werden de druiven in Bourgondië verbouwd door boeren die eigenaar waren van de wijnstokken. De wijn werd vervolgens gemaakt door wijnhuizen die deze druiven aankochten. Maar, tijden veranderen: in de vorige eeuw begonnen steeds meer boeren zelf hun wijn te maken en bottelen. En dat onder hun eigen label.
Op het etiket staat dus steeds vermeld of de wijn is gemaakt door zo’n ‘négociant’ of door een onafhankelijke producent. In ons geval gaat het over een onafhankelijke producent, namelijk: Domaine Dujardin.
Soms vind je op het label ook extra info over de wijngaard:
Zo is een 'Clos' een wijngaard die volledig ommuurd is. Een 'Monopole' is dan weer een ommuurde wijngaard die volledig in handen is van slechts één eigenaar.
Verder kan een etiket ook zaken vertellen over de producent of de wijn. Maar niets daarvan is juridisch bindend. Het label "Grand Vin de Bourgogne" kan iedereen in feite toevoegen, zonder dat dit écht de kwaliteit van deze wijn onthult.
De term ‘Vieilles Vignes’ vind je ook geregeld terug op een fles. Dit om te laten weten dat een wijn gemaakt is van 'oude wijnstokken'. Dit is opnieuw relatief. Er is namelijk geen wettelijke definitie van hoe oud 'oude wijnstokken' zijn.
Deze vraag brengt ons bij de kern van de zaak. Kan je op basis van een Bourgogne-etiket zien of een wijn goed is of niet? Absoluut niet. Een etiket vertelt je voornamelijk twee dingen:
De Bourgogneregio’s zijn gemakkelijker te bestuderen. Deze zijn namelijk wettelijk bepaald en ondertussen een vaste waarde. Je kennis verruimen over wie de wijn maakt? Dat is een grotere uitdaging. Er zijn namelijk heel veel wijnproducenten in Bourgogne.
Ben je hierin geïnteresseerd? Dan laten we je graag kennismaken met de wijndomeinen in ons gamma. Neem zeker een kijkje in ons assortiment, want deze zijn alvast approved by Docteur Bourgogne.